Sinds Le Corbusier is beton al geliefd bij architecten omdat het overal indruk maakt. Van Corb’s 1952 Unité d’Habitation in Marseille – misschien wel het meest invloedrijke ontwerp binnen het brutalisme – tot Tadao Ando’s 1989 Church of Light in Osaka – beton is zowel esthetisch als functioneel.
De Fransman en zijn leeftijdsgenoten gebruikten beton om een bepaalde robuustheid te suggereren. Maar wat recenter, zijn architecten als IM Pei, Richard Meier en Ando op zoek gegaan naar een ruwer effect. Ze zijn tot het uiterste gegaan om dit te bereiken, en gieten dikke betonnen muren van misschien wel 20 cm met behulp van speciale bekisting; een techniek die in het Engels ‘shuttering’ wordt genoemd.
In de handen van de Japanse Pritzker Prize-winnaar is deze speciale vorm van bekisting verheven tot een heuse kunstvorm. Ando doet dit door middel van een nauwgezet proces: de ‘truc’ zit in de bekisting. De mallen zijn gemaakt van grote houten panelen en laten de indruk van de houtnerven achter op het gedroogde beton. Ando’s panelen zijn gemaakt van geplastificeerd multiplex materiaal, wat voor een karakteristieke afwerking zorgt.
Dit speciale effect heeft ervoor gezorgd dat Ando bewonderd wordt door zijn vakgenoten. Maar het is een tijdrovend proces en niet te doen in dichtbevolkte stedelijke locaties, stelt u zich maar eens voor dat er 50 m2 ruw beton gegoten moet worden in het centrum van Londen. Na het verwijderen van vele tonnen metselwerk moet er een kraan komen om de bekisting te plaatsen. Zodra toestemming voor de levering van het beton wordt gegeven, wordt het in de mallen gepompt zodat het daarna uit kan harden. De bekisting wordt uiteindelijk verwijderd en het oppervlak moet vervolgens gepolijst worden.
Daarom gebruiken sommige architecten voorgegoten betonnen panelen, die sneller te installeren zijn, aangezien 80% van het werk al in de fabriek wordt gedaan. Als alternatief kan een bepaalde ‘verf’ voor een betonlook zorgen. Maar Ideal Work heeft een manier gevonden om ‘ruw beton’ aanhangers een echt realistische oplossing te bieden, met zelfs enkele voordelen ten opzichte van ‘shuttering’. Bovendien kan het worden toegepast op de voorgegoten panelen.
Een soepel proces voor een soepel product
Concrete Optik is geïnspireerd op de ervaring van Ideal Work met betonlook-oppervlakken, met name door ons hoogwaardige Microtopping®-product. Toen architecten bij ons langskwamen en op zoek waren naar een equivalent voor ruw beton, ging ons team in de innovatiewerkplaats in de buurt van Treviso aan de slag. De oplossing: een polymeer-gemodificeerde coating op cementbasis, die met een dikte van slechts 2 mm op bestaande oppervlakken (inclusief muren, meubels en tegels) kan worden aangebracht.
Concrete Optik creëert een naadloos oppervlak zonder voegen (behalve de ‘echte’ voegen tussen panelen), wat betekent dat het ook op golvende wanden kan worden aangebracht. Architecten kunnen natuurlijk kiezen óf en wáár ze de ‘naden’ of ‘gaten’ van het paneel aanbrengen om de indruk van traditionele bekisting te wekken. De kleur kan naar wens worden aangepast en het materiaal is geschikt om zowel binnen als buiten toe te passen.
Bovendien is het effect uniform – iets dat moeilijk voor elkaar te krijgen is met verschillende partijen gestort beton, waarbij vlekken en kleurverschillen kunnen ontstaan.
Het proces duurt slechts een paar dagen. Het begint met de voorbereiding van het bestaande oppervlak. Eerst wordt een primer aangebracht om het oppervlak zo glad en egaal mogelijk te maken en te ‘isoleren’ van de nieuwe laag. De gespecialiseerde werknemers van Ideal Work brengen vervolgens Concrete Optik-mix aan met een handtroffel. Daarna worden speciale PVC-platen – even groot als de ‘panelen’ die de architect wil creëren – geplaatst. Ongeveer 24 uur later worden deze verwijderd en wordt het oppervlak geschuurd en gereinigd. Een beschermende coating zorgt voor de finishing touch.
Ideal Work heeft berekend dat Concrete Optik de kosten met minimaal 50% kan verlagen. Projecten in winkels, restaurants, hotellobby’s, kantoren, showrooms, musea en privéwoningen hebben allemaal baat bij deze innovatie. En misschien raken zelfs puristen zoals Ando overtuigd.